21 SEP 2017: Biertour naar Orval

Bier met eigen karakter op een unieke locatie

Biertour naar Orval

“De mens, op zoek naar een nog onbekende inwendige ruimte, is een pelgrim op weg naar zijn hart, zijn diepe ware zelf. – PATER ANDRÉ LOUF”

Zo prijkt de leus van de paters van Orval. Verscholen in een “gouden dal” diep in de Belgische Ardennen ligt het trappistenklooster van Orval. Precies waar dit weekend een biertour naar Orval gepland stond, aan de abdij en haar ruïnes. Een 2 uur durende, duidelijk uitgezette rondleiding nam ons mee door de geschiedenis van deze abdij en haar bijbehorende trappistenbrouwerij. De brouwerij van Orval, die binnen de abdij gevestigd is, werd in 1931 opgericht om de grootscheepse werken voor de heropbouw van Orval te financieren. Van in het begin werft de brouwerij leken als werkkrachten aan, onder wie de eerste meester-brouwer Pappenheimer, aan wie het recept toe te schrijven is. Het commercieel beleid van de brouwerij wordt aangepast aan de waarden die de kloostergemeenschap hanteert. De inkomsten van het merk worden besteed aan sociaal hulpbetoon en aan het onderhoud van de gebouwen. De huidige productie is om en rond de 71.000 hl per jaar en vind zo regelmatig mogelijk plaats in de loop van het jaar. Dit betekent naar gebruik van hun installatie de meest harmonische en optimale voorwaarde. Ondanks de enorme vraag zal er dus niet meer geproduceerd worden. De brouwerij kan enkel bezocht worden tijdens de jaarlijkse opendeurdagen. Laat die nu nèt afgelopen weekend zijn geweest… Wil je ook een keer met ons mee op biertour? Houd onze agenda in de gaten!

Biertour naar Orval

De legende van Orval

Het klooster zou uit dankbaarheid ontstaan zijn volgens de legende die de stichting van Orval verhaalt. Mathilde, gravin van Toscanië die weduwe was, had per ongeluk haar trouwring in de bron van het dal laten vallen. Ze smeekte god om hulp en het duurde niet lang of er kwam een forel boven water met in zijn bek de kostbare ring. Mathilde riep toen uit “Dit is echt een gouden dal!” (Orval, “val d’or” betekent “gouden dal”) en ze besloot uit dankbaarheid op deze gezegende plaats een klooster te stichten. Deze legende vind je terug in het logo van Orval, als je goed kijkt zie je de forel en de gouden ring van gravin Mathilde.

Biertour naar Orval

Biertour naar Orval: Abdij Notre-Dame d’Orval

De gehele geschiedenis van de Abdij kwam tijdens onze biertour aan bod. De oudste resten dateren van de Frankische periode, maar de bron van Orval getuigt van een veel oudere bezetting. Enkele Italiaanse monniken vestigen er zich in 1070 en bouwen er de eerste kerk. Deze cisterciënzerabdij zal verschillende veranderingen ondergaan als gevolg van de vele historische veldslagen en revoluties. In de achttiende eeuw kent ze een grote bloei waardoor er nieuwe gebouwen worden bijgebouwd in het midden van de vallei. In 1793 vernielen Franse revolutionaire troepen alle bestaande gebouwen en het is pas in 1926 dat trappistenmonniken de huidige abdij optrekken. Dit was vooral het werk van de Gentenaar dom Albert-Marie Van der Cruyssen, die in 1936 de eerste abt werd. Om de grote bouwwerken te kunnen bekostigen werden verschillende inzamelingsactiviteiten opgezet. Er werden bijvoorbeeld speciale postzegels met toeslag uitgegeven, maar ook een kaasmakerij (1931) en de brouwerij (1932) werden opgericht om de nodige financiële middelen te genereren. Onze biertour is natuurlijk niet compleet zonder aandacht te schenken aan deze brouwerij. Deze is twee keer per jaar open voor publiek, maar gelukkig kunnen we naast de Mathilde bron terecht in een heus biermuseum. Hier kunnen we de oude brouwketels bewonderen, en op verschillende geanimeerde schermen (die zijn weggewerkt in een brouwketel) zien hoe het trappistenbier gebrouwen wordt. Voor de echte “Orval kenner” is er een heuse quiz en als laatste zien we de geschiedenis van het bier in de vorm van oude glazen, flesjes en brouwmaterialen. Hierna vervolgt onze biertour door de kruidentuin, langs de gewelven van het oude klooster, het kloostermuseum tot in de nieuwe sobere abdij. En waar we in de abdij niet mochten praten, halen we dit ruimschoots in op het terras van het naast gelegen café. Onder het genot van een Orval natuurlijk, met bijbehorende Orval kaas.

Biertour naar Orval

Bier van Orval

Eigenlijk is Orval in alle opzichten apart van alle andere trappistenbieren; het flesje en het glas zijn beiden gepatenteerd en de brouwerij brouwt alleen dit ene bier. Orval is een lichttroebel amberkleurig bovengistend bier met een uitgesproken hopbitterheid en zurige smaak afkomstig van de wilde (brettanomyces) gisten. De bitterheid dankt Orval aan het “dryhoppen” tijdens de lagering. Grote zakken met daarin hopbellen worden in de lagertanks gehangen zodat het bier zich kan verzadigen met de zuren die voor een fijne bittere smaak en de houdbaarheid zorgen. Orval kent namelijk een grote smaakevolutie naarmate je het bier langer laat rijpen, je kan deze trappist gerust tot 5 jaar bewaren. Hoe jonger hoe meer bitterheid de smaak bepaald en hoe ouder hoe zachter, ronder hij is geworden en minder bitter smaakt. De wilde gisten hebben wat meer hun stempel kunnen drukken. Overigens is de Orval zoals wij deze kennen niet het enige bier dat gebrouwen wordt binnen de muren van de abdij. De “petite Orval” of “patersbier” wordt gebrouwen voor de bewoners van de abdij en is af en toe verkrijgbaar in de kloosterwinkel.

Biertour naar Orval

Conclusie

Orval, misschien wel de mooiste locatie voor een abdij met brouwerij ter wereld. Ingeklemd tussen weelderige bossen en valleien, in het uiterste Zuid-Oosten van België, tegen de Franse grens. Een bier met een eigen karakter, zo is er maar 1. Niet voor niks komt Orval regelmatig boven aan de ranglijsten voor, en wij weten nu waarom. Het is jammer dat de brouwerij maar twee keer per jaar open is, maar desondanks vinden wij dat een biertour naar Orval – de abdij en haar brouwerij u niet mag ontgaan.